اشراق دوتار

چکیده :

هنر در گذشته به معنی فضل و کمال هنرمند به معنی انسان با بصیرت بود و معنی شریف آن انسان کامل است. همچنین در لغتنامه دهخدا در معنی هنر آمده است «علم و معرفت، دانش ، فضل، فضیلت و کمال» شیخ شهاب الدین سهروردی اندیشمند و متفکری است که در حکمت اشراق خود اشاراتی به این کیفیت معنوی کرده است. متأسفانه در هنر عصر معاصر و به خصوص موسیقی این کیفیت معنوی بسیار کم رنگ شده است ، اما با اندکی تأمل خصوصاً در موسیقی مقامی ( علی الخصوص موسیقی مقامی تربت جام که بر پایه دوتار نوازی استوار است) حضور این کیفیت معنوی را می توان مشاهده کرد. در این پژوهش به دنبال مشخص کردن این هستیم که نسبت بین دو تار نوازی تربت جام و حکمت اشراق در چیست؟ و اشراق در دوتار نوازی تربت جام به چه صورت نمود داشته است؟  بدین صورت نخست حکمت اشراق مورد بررسی و سپس دوتار نوازی در تربت جام مورد مطالعه قرار گرفته است این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی می باشد و گردآوری مطالب آن به صورت کتابخانه ای است. هدف از این پژوهش آن است که هنرمندان عرصه موسیقی با دستیابی و ملاک قرار دادن این کیفیت معنوی آثار فاخر و ارزشمندی که در خور نام موسیقی اصیل ایرانی است خلق نمایند. نتایج به دست آمده بیانگر این است که ارتباطاتی میان اشراق و دوتار نوازی تربت جام وجود دارد و در این پژوهش ثابت می شود که دوتار نوازی تربت جام متأثر از دیدگاه اشراقی بوده و هنرمندانش با تاثیر از آن به عمل می پرداخته اند.